URTEAK
2023-2020
URTEAK
2019-2010
URTEAK
2009-2000
URTEAK
1999-1990
URTEAK
1989-1980
URTEAK
1979-1970
URTEAK
1969-1959
Aurreko urtean jaialdiaren etorkizun hurbilaren inguruan agertu ziren kezkei erantzun gisa, urte hartan Bilboko Dokumentalen eta Film Laburren Nazioarteko Jaialdia zuzenean Bilboko Udalaren eskumen izatera pasa zen. Imanol Uriberen El proceso de Burgos dokumental luzea proiektatu zen eta omenaldia egin zitzaion Santiago Alvarez dokumentalgile kubatarrari. Zine dokumental espainiarraren berrikusketa historikoa ere programatu zen, Julio Perez Perucha, Ramon Sala eta Rosa Alvarezek koordinatua. Mikel Aldalur, Iñigo Botas, Jose Antonio Zorrilla, Montxo Armendariz, Javier Rebollo, Modesto Pena, Paco Avizanda, Iñaki Nuñez eta Carlos Aizpuruak lehiaketara aurkeztu zituzten beren lanak.
Urte hartan, baita, Pedro Almodovar izeneko zuzendari espainiar gazte eta ezezagunak Salome film laburra aurkeztu zuen, 16 mm-tan egindako lehendabiziko lanetako bat.
Néstor Basterretxea (J) · Predrag Golubović (J) · Pedro Almodóvar · Santiago Álvarez · Ramón Biadiú · Juan Miñón · Pedro Olea · Imanol Uribe
Trantsizio Demokratikoaren baldintza politiko eta sozial gogor haietan, jaialdiak instituzionalizazioaren arazo larriari aurre egin behar izan zion etapa berrian. Ezein administrazio publikok antolakuntzaren ardura bere gain hartu nahi ez zuenez, zine kritikako, kazetaritzako, kulturako, unibertsitateetako eta auzo-elkarteetako zenbait ordezkarik jaialdiaren alde lan egitea erabaki zuten, jaialdiaren arduradunei babesa erakusteko batzordeak sortuz. Modu paraleloan, sortu berri zen Euskal Zinemagileen Elkartea jaialdiaren ibilbidearekin konforme ez eta kontra-jaialdia antolatu zuen, Bilboko Zinema Topaketak / Encuentros de Cine de Bilbao izenburupean.
Euskal zineari buruzko eztabaida sakon eta ezberdinak izan ziren, baita Bilboko jaialdiaren etorkizunari, dokumentalaren rolari edota kultura herrikoiaren eramaile ziren zine jaialdiei eta kritika zinematografikoari buruzko eztabaida ugari ere. Bertan izan ziren, besteak beste, Wolgang Ruff, Oberhäusen-eko Jaialdiko zuzendaria, eta Octavio Cortazar dokumentalgile kubatar handia. Beren filmak aurkeztu zituzten, besteak beste, Juan Ortuoste (Carmen, tercero G), Iñaki Nuñez (Herrialde berdea), Iñaki Aizpuru (Martintxori) eta Paco Avizanda (Resumen de noticias eta Pincho de rosa) euskal zinemagileek.
Marilu Agriano de Zenker (J) · Luis G. Berlanga (J) · Octavio Cortázar (J) · Xabier Elorriaga (J) · Renata Heckman (J) · Lucienne Lanaz (J) · Francisco Avizanda · Pío Caro Baroja · Nancy Hollander · Fernando Lara · Juan Carlos Eguillor · Wolfgang Ruff
Aldizkari ofizialak Miqueldi izateari utzi eta Mikeldi izatera pasa zen, eta haren bitartez adierazi zenez, “jaialdiak Euskadiko zine zuzendaritza sustatzeko katapulta izan behar du”. Adierazgarria izan zen, era berean, lehendabiziko aldiz agertu zela Euskadi hitza argitalpen batean. Espiritu aldarrikatzaile horri jarraituz, jaialdiak Euskal Zinean zentratutako sail bat abiatu zuen, non Iñaki Nuñezek (Boltxebikeak irriparrez / Los bolcheviques ríen), Imanol Uribek (Ez) eta J.B. Heinik-ek (Ikurriñaz filmea) beren azken film laburrak lehiaketara aurkeztu zituzten.
Publikoaren arrakastarik handiena Patricio Guzman zuzendari txiletarrak lortu zuen, La batalla de Chile dokumental handia aurkeztuta. Bi zatitan banatuta zegoen, eta haren asmo nagusia izan zen Pinochet-en estatu kolpearen eta haren ondoren Txile astindu zuen jazarpenaren lekukotza eskaintzea.
Wenche Blomberg (J) · Robert Dunbar (J) · Boleslak Michalek (J) · Ramiro Pinilla (J) · Patricio Guzmán · Juan B. Heinink · Miša Grčar · Imanol Uribe
Instituzioen laguntza ezak eragindako finantzaketa-arazo larrietan murgilduta, urte honetan berriro ere nabarmendu ziren programazioan Alemaniako Errepublika Demokratikoko zinemagileen dokumental sutsuak; Heynowsky eta Scheumann, adibidez, Txilen estatu kolpe militarraren ondorengo egoerari buruz mintzatu ziren. Espainiako irekiera politiko xumea agerian geratu zen Alex Cramer eta Stephen H. Franklinen The Last Cause lanaren bitartez, Gerra Zibilean Nazioarteko Brigadek jokatutako rolari buruzko dokumentalaren bitartez, alegia. Asmo bertsuarekin aurkeztu zuen lehendabiziko aldiz Luis Mamerto Lopez Tapia espainiar zuzendari emankorrak Soria y Antonio Machado dokumentalean poetaren gorpua Errepublikako banderarekin estalia, gitarraz jotako Internazionalaren soinuaz lagunduta.
Zenbait euskal zuzendarik ere euren filmak aurkeztu zituzten: Iñaki Nuñez (Vera, un ensayo de arquitectura popular eta Estado de excepción), Antton Merikaetxebarria (Santuario profundo), Imanol Uribe (Off) eta Jose Antonio Zorrillak (El barranco de Viznar) kasu.
Adolf Born (J) · Moritz de Hadelhn (J) · José López Clemente (J) · Wolfgang Ruff (J) · Marianela Saleta de Fresco (J) · Luis Mamerto López Tapia · Iñaki Núñez · Imanol Uribe · José Antonio Zorrilla
Edizio honek, Franco hil eta bederatzi egunetara hasi zenak, jaialdia finkatzeko balio izan zuen, Miqueldi aldizkariari esker; izan ere, organo ofizialtzat hartzen zen horrek etengabe azpimarratzen zuen “kultura ez zela elite hautatu jakin batzuena soilik, baizik eta kalean bertan izan eta egon zitekeen elementua zela”. Aginduzko giro demokratiko hartan aurkeztu zituzten beren lanak Jose Luis Garci (Mi Marilyn), Fernando Colomo (En un país imaginario) eta Ferran Llangostera (Sócrates) zuzendariek, besteak beste.
Antton Merikaetxebarria zinemagile bilbotarrak, bere aldetik, osotasunean euskaraz filmatuta zegoen Arrantzale film laburra aurkeztu zuen, euskal arrantzaleen itsasoko bizitza eta lanari buruzkoa.
Danuta Bakanacz (J) · Betty Hobdey (J) · Jorge Hönnig (J) · Tomás G. de la Puerta (J) · Fernando Colomo · José Luis Garci · Ferrán Llagostera · Antton Merikaetxebarria
Nazioarteko lehiaketaren itzuleraren ondoren, eta edizio honen balantze modura, jaialdiaren antolatzaileek argitaratu zuten ikusleen % 83 gazteak eta unibertsitateko ikasleak zirela. Jaialdiak behin eta berriro azpimarratzen zuen berau instituzionalizatzeko borondatea, eta FIAPF-ek asmo hori babesteko hautua egin zuen, argudiatuta nazioarteko lehiaketaren kategoria gorenean zeuden Espainiako jaialdi bi bakarrak Euskal Herrian zeudela:film luzeen Donostiako Zinemaldia eta Bilbokoa, film labur eta dokumentaletan zentratutakoa. Heynowski eta Scheumann-ek, RDA zeneko zuzendariek, aurreko urtean Txilen izandako estatu kolpeari buruzko dokumental politikoak aurkeztu zituzten; Salvador Allende kargugabetutako presidenteari buruzkoa bata eta Victor Jara abeslariari buruzkoa bestea.Lehiaketan lanak aurkeztu zituzten, besteak beste, Felipe Cazals mexikarrak eta Francisco J. Lombardi perutarrak.
Jose Angel Rebolledo zuzendari bilbotarrak Zine Eskola Ofizialean egindako bi praktika aurkeztu zituen, eta Juan Ortuoste eta Javier Rebollo bilbotarrek Obra de Andrés Nagel film laburra estreinatu zuten, eskultore euskaldunaren sormen-munduari eskainitakoa.
Cosme Alves Netto (J) · José Mª Otero (J) · Florentino Soria (J) · Will Wheling (J) · Felipe Cazals · Luis Figuerola Ferreti · José Luis Guarner · Walter Heynowski · Francisco J. Lombardi · Juan Ortuoste · José Ángel Rebolledo · Javier Rebollo · Gerard Scheumann
Aurrekoan izandako arrazoi bertsuengatik, edizio honetan ere ez zen lehiaketarik izan; ondorioz, film parte-hartzaileen kopuruak behera egin zuen nabarmen. Jorge Llado espainiarraren Aullidos film laburraren presentzia nabarmentzekoa izan zen; protagonistek, Kataluniako El Joglars antzerki taldeak, agerian uzten zuten Diktaduraren kontrako jarrera, ikusle guztien poza eraginda. Visions of Eight proiektatu zen, aurreko urteko Olinpiadetan atleta israeldarren kontra Munichen egindako atentatuei buruzko film kolektiboa. Film horren egiletza sinatu zuten, besteak beste, Miloš Forman, Kon Ichikawa, Claude Lelouch -jaialdian ezaguna-, Arthur Penn, John Schlesinger eta Mai Zetterling zinemagileek.
Luis Alcoriza zinemagile mexikar handia Bilbon izan zen Mecánica nacional lan arrakastatsua aurkezteko. Bere herrialdeko klase ertain jakin baten zentzugabekerien kontrako alegatu garratza aurkezten zuen bertan.
Luis Alcoriza · Jorge Lladó Ferrer
Roberto Negro, Kultura Hispanikoaren Euskal Institututik etorritako antzerki-aktorea, izendatu zuten jaialdiko zuzendari, jaialdia bera kultura adierazpide herrikoi bilakatzeko asmoz. Gastuen austeritatea sustatzeko bultzadarekin bat, eta garai hartan modan zeuden zenbait protesta korronte eta alternatibaren aldeko aldarri gisa, Roberto Negrok nazioarteko epaimahaikideek Bilbon izango zituzten bidaia- eta egonaldi-gastuak ezabatzea erabaki zuen. Hori dela eta, urte hartan ez zen lehiaketarik egon, ezta palmaresik ere. Ekoizle eta zuzendariei parte-hartze diplomak banatzera mugatu zen jaialdia.
Olimpiada de Roma film legendarioa proiektatu zen, hura bezain legendario zen Leni Riefensthal zuzendari alemaniarraren eskutik, eta gurera bidaiatzeko zorian egon zen. Guillermo F. Zuñiga euskal zuzendariak Nueve escultores contemporáneos film laburra aurkeztu zuen, Jorge Oteizaren presentzia nabarmendu zelarik.
Alberto Isaac · Augusto M. Torres · Jorge Oteiza
Roberto Negro, Kultura Hispanikoaren Euskal Institututik etorritako antzerki-aktorea, izendatu zuten jaialdiko zuzendari, jaialdia bera kultura adierazpide herrikoi bilakatzeko asmoz. Gastuen austeritatea sustatzeko bultzadarekin bat, eta garai hartan modan zeuden zenbait protesta korronte eta alternatibaren aldeko aldarri gisa, Roberto Negrok nazioarteko epaimahaikideek Bilbon izango zituzten bidaia- eta egonaldi-gastuak ezabatzea erabaki zuen. Hori dela eta, urte hartan ez zen lehiaketarik egon, ezta palmaresik ere. Ekoizle eta zuzendariei parte-hartze diplomak banatzera mugatu zen jaialdia.
Olimpiada de Roma film legendarioa proiektatu zen, hura bezain legendario zen Leni Riefensthal zuzendari alemaniarraren eskutik, eta gurera bidaiatzeko zorian egon zen. Guillermo F. Zuñiga euskal zuzendariak Nueve escultores contemporáneos film laburra aurkeztu zuen, Jorge Oteizaren presentzia nabarmendu zelarik.
Jaime de Armiñán (J) · Mijail Artuchenkov (J) · María Cuadra (J) · Jean Douchet (J) · Bogumil Drozdrowsky (J) · Peter Volk (J) · Jorge Grau · Juan Ruiz Anchía
Nazioarteko Epaimahaiak -besteak beste Richard Lester britainiarrak, Juan Luis Buñuel frantziarrak eta Emma Cohen aktore espainiarrak osatutakoak- ordura arte irudikatu ezineko adierazpena irakurri zuen, garai hartan Espainian bizi zen askatasun gabeziaren salaketa gisa. Horrek Jose Antonio Uruñuela jaialdiko zuzendariaren dimisioa eragin zuen, eta berehala ordezkatu zuten Felipe Alfonsok eta Adolfo Lafargak.
Henri Langlois Zinemateka Frantseseko zuzendariak Frantziako zineari lotutako maisuei buruzko ziklo antologiko berria aurkeztu zuen. Espainiarren parte-hartzeari dagokionez, -zeinak Antonio Mercero eta Chumy Chumez euskaldunak barne hartzen zituen-, Arturo Ruiz Castillo, Miguel Picazo eta Jose Luis Garcia Sanchezen lanak nabarmendu ziren. Michael Wadleigh iparamerikarraren Woodstock dokumental mitikoa ere proiektatu zen, zentsuraren kontrako jaialdiaren mugarri berri gisa, garaiko errealitatea aldatzeko irrikan zegoen publiko gazteak beteriko aretoan.
Juan Luis Buñuel (J) · Emma Cohen (J) · Jorge Grau (J) · Richard Lester (J) · Henri Moceck (J) · Piero Zanotto (J) · José Luis García Sánchez · Henri Langlois · Miguel Picazo · Michael Wadleigh
