- ZINEBIko Inaugurazio Gala 19:30etan hasiko da Bilboko Arriaga Antzokian. Bertan, Margarethe von Trottak aurtengo Ohorezko Mikeldia jasoko du.
- Sail Ofizialean lehiatzen diren zazpi euskal film laburren proiekzioa (bi dokumental, hiru fikzio eta bi animazio) egingo da Inaugurazio Galaren ondoren.
- Euskal zinemak presentzia handia du ZINEBIko programazioan, 45 euskal ekoizpen proiektatuko baitira azaroaren 14tik 18ra bitartean.
ZINEBI – Bilboko Dokumentalen eta Film Laburren Nazioarteko Jaialdiak, Bilboko Udalak antolatuta, bihar irekiko ditu Arriaga Antzokiko ateak, 19:30etatik aurrera Sail Ofizialean lehiatzeko aukeratutako euskal film laburren proiekzioarekin 63. edizioa inauguratzeko. Film labur hauek gaur aurkeztu dira prentsaurreko batean, eta bertan Gonzalo Olabarria Bilboko Udaleko Kultura eta Gobernantza zinegotzia, Vanesa Fernández ZINEBIko zuzendaria eta lehiaketan parte hartuko duten film laburren zuzendariak izan dira.
Zazpi lan hauek inaugurazio-galaren amairena proiektatuko dira. Guztiak erabateko estreinaldiak dira, eta ZINEBIk Margarethe von Trotte aktore, gidoilari eta zuzendari alemaniarrari egingo dion omenaldiaren ondoren proiektatuko dira. Zinemagileak ZINEBIko 63. edizioaren Ohorezko Mikeldia jasoko du inaugurazio ekitaldian. Gala hau Sra. Polaroiska talde artistikoak zuzenduko du (Alaitz Arenzana eta María Ibarretxe), Gure Artea 2017 Saria, eta besteak beste, Capsula taldea izango da bertan.
Aipatutako euskal film laburrez gain, euskal zinemaren presentziak garrantzi handia du azaroaren 14tik 18ra bitartean 45 euskal ekoizpen proiektatuko dituen jaialdiaren programazioan.
Hauek dira ZINEBIko Sail Ofizialean lehiatuko diren euskal film laburrak:
- “Azaletik azalera”, Mel Arranz (2021, 7 min. Animazioa).
Lerro eta formen artean, eskuak elkar ukitu, ezagutu eta esperimentatu egiten dira, larruazalaren arteko mugak bilatu nahian. Mel Arranzek aurten Kimuak katalogoan aukeratu duten Kalaka Laben ekoizpena aurkeztuko du. Arte Ederretan graduatua EHUn, 2018 eta 2019 artean unibertsitate-trukea egin zuen Mexikoko UNAMekin, eta ordutik animazioan, bideoartean eta arte soinudunean oinarritu da. Bere lan artistikoa sormen-tailerretako irakaskuntzarekin uztartzen du.
- “Berak baleki”, Aitor Gametxo (2021, 17 min. Fikzioa).
Galapan Productions eta Sumendi Filmak bizkaitar konpainiek ekoitzi dute Gametxoren fikziozko film labur berria, eta Iñigo Aranburu (ZINEBIn saridun izan ziren “Mateoren ama” filmetako aktorea) da protagonista, Martin interpretatzen duena. Bere bizitza pertsonalean, berriz, hutsune handia sentitzen du.
Zuzendariak ZINEBIn aurkeztu zuen jada “Irudi mintzatuen hiztegi poetikoa” (2014an, Villa Dolores kolektiboko kide gisa, Maider Elorza eta Maider Fernández Iriarterekin batera), “Cicha Symfonia” 2017an eta 2020an Publikoaren Saria lortu zuen “Hemen. Gaur. Berriz”. Gainera, Cris Ezquerra, Maddi Barber eta Jesús M. Palaciosekin batera, ZINEBIk ekoitzitako “Distantziak” (2015) film luze kolektiboa zuzendu zuen.
- “Yungay 7020”, Raquel Calvo Larralde eta Elena Molina Merino (2021, 19 min. Dokumentala).
1970ean elur-jausi batek Yungay hiri koloniala lurperatu zuen. Bizirik atera ziren pertsonek hondamenditik kilometro batera berreraiki zuten. Huascaran mendia, behin sakratua izan zena, mintzo da. Gogoratzen dutenek badakite entzun egin beharko luketela.
2019an ZINEBIn erakutsitako “Laatash” (Elena Molina, 2018) film labur sarituaren esperientziaren ondoren, Raquel Calvok eta Elena Molinak (“Rêve de mouss” 2018) indarrak batu dituzte (oraingoan biak zuzendari gisa) Perun filmatutako dokumental honetan.
- “Kinka” Maider Oleaga (2021, 15 min. Fikzioa).
“Itxitik” proiektuaren zati bat, Zineuskadik COVID-19ak behartutako konfinamenduaren gaia jorratzeko 2020an egindako deialdiaren ondorioz filmatutako film laburren sorta, Oleagaren film laburra – “Verabredung” (2017), “Muga deitzen da pausoa” (2018) edo “Kuartk Valley” (2021) bezalako film luzeen zuzendaria – Elena Irureta eta María Isabel Díaz (2021) dira protagonistak, bi emakume ezezagunen larruan: Doroty, erdialdeko Amerikako etxeko langilea eta Mari, adinekoa eta gorreria arazoak dituena. Biek batera igaro behar dute koronabirusaren hedapena saihesteko ezarritako konfinamendua.
- “Vatios”, David Pérez Sañudo (2021, 15 min. Fikzioa).
David Perez Sañudo, “Itxitik” deialdiarekin batera jaioa, David Perez Sañudo, bere opera prima “Ane” (2020) film luzeak egokitutako gidoi onenaren Goya sariaren irabazlearen film labur berriena, ZINEBIra itzuliko da, lesio desegoki baten ondorioz maila berreskuratzea kostatzen zaion txirrindulari beterano baten istorioarekin.
Alarma-egoerarekin agindutako etxeko konfinamenduak esparru egokia eskainiko dio berriz ere zen bezalakoa izaten saiatzeko.
David Pérez Sañudok ZINEBIko Sail Ofizialean – Nazioarteko Film Laburren Lehiaketan parte hartu zuen “Artificial” (2015) eta “Aprieta, pero raramente ahoga” (2017) lanekin, eta 2019an “Un coche cualquiera” (2018) lanarekin.
- “Love Needs Time to Kill”, Txuspo Poyo (2021, 21 min. Dokumentala).
Txuspo Poyo artista plastikoak “Izaro” (2018) dokumentala aurkeztu zuen ZINEBIn 2018an. Oraingoan, Film Laburren Nazioarteko Lehiaketan parte hartzera itzuli da, gaur egungo hezkuntzatik desagertutako objektu batzuei buruzko dokumental batekin. Objektu horiek oso paper garrantzitsua izan zuten iraganean: laborategi pedagogikoak animalia disekatuekin eta belarkarak. Ordena erlijioso ezberdinetako barneratuak itxi ondoren, zuzendariak identitate propioa misioen diasporarekin lotzen du, eta ahaztutako sistema pedagogikoak imaginario exotikoaren (eta kolonialaren) eraikuntzarekin.
- “Ur azpian lore”, Aitor Oñederra (2021, 13 min. Animazioa).
Aitor Oñederrak Sail Ofizialean parte hartu zuen 2015ean, “I Said I Would Never Talk About Politics” lanarekin (2015). ZINEBIra itzultzean, Madrilen bizi den txinatar jatorriko neska gazte bat protagonista duen film bat aurkeztuko du, bakarrik sentitzen dena eta argitu ezin duen sekretu bat gordetzen duena.
“Azaletik azalera” eta “Berak baleki” moduan, “Ur azpian lore” ere 2021eko Kimuak katalogoan dago.
Zazpi film hauek ZINEBIko Sari Nagusia (7.000 euro), Euskal Zinemaren Sari Nagusia (6.000 euro), Espainiako Zinemaren Sari Nagusia (6.000 euro), Fikziozko Film Labur, Animaziozko Film Labur eta Film Labur Dokumental Onenaren Mikeldi Sariak (5.000 euro bakoitza), Publikoaren EITB Saria (3.000 euro) eta Gidoi Onenaren SGAE Fundazioa Saria (3.000 euro) irabazteko hautagaiak dira.
55 filmek (18 fikzio, 18 dokumental eta 19 animazio) hartuko dute parte ZINEBI 63 Nazioarteko Film Laburren Sail Ofizialean. Sail honetako sariak epaimahai internazionalak emango ditu. Aurtengo edizioen Isabel Herguera animazio zuzendai eta ekoizleak, Itandehui Jansen Mexikoko zinemagile eta univertsitateko irakasleak, Florencia de Mugica ekoizle argentinarrak, James Lattimer programatzaile, kritikari eta zinemagile britainiarrak eta Jone Laspiur aktore donostiarrak osatutako dute epaimahai hau.
BERTOKO BEGIRADAK – FILM LUZEAK
Azaroaren 15ean, Bilboko Arte Ederren Museoko Auditorian “Bost minutu” dokumentalaren erabateko estreinaldia izango da. 2019an ZINEBI Networking: Dokumentalen Sorgunea foro profesionalaren bigarren edizioan saritua izan zen dokumental honen proiektua. Programa honek bere laugarren edizioa ospatuko du, eta 10.000 euroko laguntza emango dio proiektu irabazleari, Euskadin ekoitzitako zazpi film luze dokumental biltzen dituen topaketa batean.
Marmoka Filmsek ekoitzi eta Amaia Nerekan Umaranek zuzendu du “Bost minutu” dokumentala. Sei urte bete berri dituen Aiur mutikoaren istorioa kontatzen du. Gauero, bere amarekin batera, sukaldeko egutegia begiratzen du, eta aita Endika, bere etxetik 540 kilometrora dagoen espetxe batean hamabost urte daramana, etxera bueltatzeko falta diren egunak kontatzen ditu. Aiurrek bi modutan baino ezin izan du berarekin hitz egin: hilean behin bisita eginez edo bost minutuko teléfono deiak eginez. Baina heldu da Aiurren aita etxera itzultzeko unea.
“Bost minutu” dokumentalaz gain, “Bertoko Begiradak – Miradas desde Euskadi” saioaren lehenengo egunean beste hiru proiekzio eskainiko ditu: Josi Sierrak zuzendutako “El tesoro de Benito. Semblanza de Benito Ansola”, Lekeitioko Euskal Zine Bilerako sortzaile eta euskarazko zinemaren bultzatzaile izan zena Benito Ansolari egindako dokumentala; Xabier Erkizia soinu artista, musikagile eta ekoizleak zuzendutako “O gemer” (2021) dokumental esperimentalaren proiekzioa Bilboko Arte Ederren Museoan, Donostiako Zinemaldian aurkeztuta izan zena; eta Juan Gautier-en “Shooting for Mirza” (2021) dokumentalaren Valladolideko SEMINCIan estreinatu ondoren Euskadiko lehenengo proiekzioa, Mirza Delibašić 70ko hamarkadako Europako saskibaloiaren jokalariari buruzkoa (Real Madrid eta Sarajevoko Bosnako jokalari ohia, baita Europako eta munduko txapelduna Yugoslaviako Selekzioarekin ere).
BERTOKO BEGIRADAK – FILM LABURRAK
Euskal produkzioko zinemari eskainitako arreta film laburren esparrura ere zabaltzen da, Azkuna Zentroko Auditorioan egingo den “Bertoko Begiradak – Film Laburrak” saioaren lehenengo emanaldiarekin. Bertan, #BilbaoAurrera 2020 eta 2021 udal planetan hiriaren ikus-entzunezko sustapenerako laguntzen irabazle izan ziren lanak proiektatuko dira: “Hiri zatiak” (2021), “Harro” (2021), “Mamuak” (2021), “Hirian ibiltzeko jarraibideak” (2021), “Bilbao Mugimendu Etengabea” (2021), “Harria eta bidea” (2021) eta “Hiri ibiltaria” (2021).
Hauekin batera, honako hauek ere izango dira bihar barten: “Total Screen” (Unai Aranzadi, 2021) eta “Chef d’oeuvre” (Carlos Portella Nunes, 2021). Lehenengo saio honetan, azken bi lan hauek bakarrik izango dira Zineklub Fas-en Saria lortzeko hautagaiak. Sari hau 2.000 eurokoa da, eta sail honetan ere hilaren 16an eta 17an proiektatuko diren beste hamaika film laburren ere parte hartuko dute.
ZINEBIko prentsa-materialak esteka honetan kontsulta daitezke.
