MARGARETHE VON TROTTA. DISIDENTZIEKIN KONPROMETITUTAKO ZINEMA
Bartzelonako Mostra Internacional de Films de Dones egin zenetik, bat egin nahi dugu ZINEBIren edizio honek proposatu duen Margarethe von Trotta zinemagilearen aitortzarekin; izan ere, Historian emakumeen esperientzia ikusgai jartzeari ekarpen ukaezina egin dio eta bere lanak bultzada handia izan dira emakume zinemagile berrientzat.
Bere zinemari zor diogu, garrantzi politiko eta sozial handikotzat jotako gaiak jorratzeko orduan, pertsonaia maskulinoei emandako zentraltasuna deslokalizatzen duten proposamenetan parte hartu ahal izana. Von Trottak ahotsa, denbora, espazioa eta azkenik, presentzia zinematografikoa eman dio forma disidenteari, askotan gai horien aurrean emakumeen esperientziak izaten duenari. Bere lehenengo filmean ere, Die Verlorene Ehre der Katharina Blum (1975), Volker Schlöndorffekin batera zuzendutakoan, kritika irmoa eta oraindik indarrean dagoena egiten dio emakumeek askatasunez jardutea gogor eragotzi nahi duen jazarpen mediatikoari. Halaber, Das zweite Erwachen der Christa Klages (1978) lanean, bakarrik zuzendu zuenean, genero konplizitateari ezusteko amaiera bat ematen dio, eta, jakina, Die bleierne Zeit (1981) lan txalotuan, kritika sendoa egiten die emakumeen gorputzen gaineko errepresioei, eta horien aurrean, bizi daitekeen eta gizatiarra den horrek azaleratzea lortzen du, bere protagonisten konplizitatea tarteko. Lan horiek guztiak, denbora-agertoki desberdinetatik, ezusteko keinuen patchwork bat ehuntzen joango diren zumeekin lotuko dira, eta horietan zehaztuko da emakumeen esperientzia disidentea irudikatzeko eta hari agintea emateko beste modu bat. Zume berberak baliatuko ditu, halaber, pentsamendu politiko eta kulturalaren pertsonaia historiko nagusiak erreskatatzeko lanen tratamenduari aurre egiteko duen moduan; hain zuzen, hori ikus daiteke biopic hauetan, besteak beste: Rosa Luxemburg (1986), Vision – Aus dem Leben der Hildegard von Bingen (2009) edo Hannah Arendt (2012). Film horiek, zalantzarik gabe, areagotu egiten dute ezinbestekoa, zabala eta konprometitua den kultur ondare baten balioa: zentzua ematen diote. Horri guztiari esker, egun gure burua islatuta ikus dezakegu gure iraganari eta orainari buruzko kontakizun ugarietan, indarra kendu diezaiokegu andozentrismo hegemoniko batetik osatutako historia baten aurreko harridurari, eta pantailetan emakumezko erreferente sendo, konplexu eta kontraesanezkoen presentzia oraindik ere epelak ezartzen digun umezurztasun sentipenetik urrun gaitezke.
Marta Selva & Anna SolàBartzelonako Film de Dones Nazioarteko Erakusketaren Zuzendaria
