ZINEBI – Bilboko Dokumentalen eta Film Laburren Nazioarteko Jaialdiak, Iván Zulueta euskal zinemagilearen jaiotzaren 80. urteurreneko ospakizunekin bat egingo du. Ivan Zulueta, Un, dos, tres, al escondite inglés (1969) edo Arrebato (1980) – Eusebio Poncela, Cecilia Roth eta Will More protagonista dituena- bezalako filmen zuzendari eta gidoigilea da eta XX. mendeko azken hereneko filmetarako kartelen diseinatzaile nabarmenetako bat ere.

Hori dela eta, Espainiako Filmategiak 4K formatuan berreskuratu eta digitalizatutako material guztiak proiektatuko ditu ZINEBIk. Material horiek Iván Zuluetaren artxibotik datoz, eta duela urtebete baino gutxiago argitaratu gabe egon ziren. Guztira, eta “A/Z Zulueta inédito” izenburupean, ia zortzi ordu dira galdutzat jotzen ziren materialez edo ia inon ageri ez zirenak. Horien denbora-arkuak bost hamarkada hartzen ditu: 30eko hamarkadatik – Ivánen gurasoak ziren filmatzen zutenak – 80ko hamarkadaren amaierara arte.

Proiektatu beharreko pieza kopurua dela eta, ZINEBIk 5 saioko ziklo honetako azken proiekzioa bakarrik sartzea erabaki du, Josetxo Cerdán Los Arcosek eta Miguel Fernández Labayenek komisariatuta, Jaialdiaren 65. edizioa egingo den egunetan (zehazki, azaroaren 15ean, asteazkena). Beste laurak, berriz, Jaialdia hasi aurretik, Golem Alhóndiga zinemetan izango dira ikusgai bihar, azaroaren 2an, eta ostiralean, azaroaren 3an.

• Azaroak 2, osteguna – 17:30 (Golem 7)
1. Saioa: Las películas de Consuelo y Antonio + Aloha (131 min.)

Lehen saio honek “A/Z Zulueta inédito” zikloko lehenengo bi programak biltzen ditu. Consuelo Vergarajauregui Ubarrechena eta Antonio de Zulueta y Besson-en filmak, Iván Zuluetaren gurasoenak, alegia (ezkonbidaia, Kantauri itsasoan zehar itsasontziz egindako bidaiak, Donostiako Zinemaldiko hartualdiak, non Kirk Douglas ikus dezakegun, eta familiako filmazioak), Ivánen lehen film laburretako bati bide emateko.

Jarraian, Villa Aloha, Zuluetatarren familiaren etxea ardatz duten filmazioak erakusten dira, zinemagilearen unibertsoaren funtsezko lekua, Baenako Dukearen Pasealekuan kokatua, eta Donostiako badiarako bista ikusgarriekin.

• Azaroak 2, osteguna– 20:00 (Golem 7)
2. Saioa: La celebración de la carne (70 min.)

Askotan Zuluetaren queer sentsibilitatea nabarmendu bada ere, programa honek sexualitatearekin izandako hainbat topaketa biltzen ditu, zeinak era ugaritakoak baitira.

• Azaroak 3, ostirala– 17:30 (Golem 7)
3. Saioa: Fugas y escapadas + Viaje al final de la noche (128 min.)

Saio hau ondo bereizita dauden bi zatitan banatzen da: lehenengo orduan, Iván Zuluetak Paristik Marokora Kaliforniatik pasatuz egiten dituen bidaia fisiko eta mentaletara joaten gara; bigarrenean, lagun eta ezagunekin egiten diren festen berreskuratze batera joaten gara, topaketa neurrigabeetara. Gozamena adierazpen artistiko eta politiko gisa, Cecilia Roth, Luis Cobos, Vicente Ameztoy, Juan Cruz Unzurrunzaga, Antonio Gasset edo Javier Gurruchagarekin batera, besteak beste.

• Azaroak 3, ostirala – 20:00 (Golem 7)
4. Saioa: Alrededor de Arrebato (55 min.)

Arrebato zinema espainiarrean gehien goraipatutako filmetako bat da. Saio honetan Zuluetak bere film gogoratuena prestatzen ari zen bitartean garatutako ideiak eta sentsazioak azaltzen ditu.

• Azaroak 15, asteazkena – 19:00 (Golem 3)
5. Saioa: Apuntes y bocetos (89 min.)

Zikloko azken saioak Iván Zuluetaren lana noraino irits zitekeen planteatzen du. Bertan jasotako proposamenetako batzuek bere ibilbidea norantz jo zezakeen intuitzen laguntzen diguten zenbait proposamen daude.

Saio hau ZINEBIren 65. edizioaren ospakizunean proiektatuko da, eta “Trabajar con (y desde) el archivo” izeneko topaketaren ondoren, Azkuna Zentroko Bastida Aretoan.

Bertan hartuko dute parte Valeria Camporesi Espainiako Filmategiaren zuzendariak, Miguel Fernández Labayen “A/Z Zulueta inédito” zikloaren komisariokideak, Santiago Aguilar Elías Querejeta Zine Eskolarekin (EQZE) batera ZINEBIk Euskadiko Filmategian duen gordailuaren ikerketa-proiektuaren ikertzaile nagusiak, Pablo La Parra Pérez Donostia Zinemaldiaren artxiboaren proiektuaren aholkulariak eta euskal bideo-artearen ikus-entzunezko artxiboa ardatz duen VideoFlux (UPV/EHU) ikerketa-proiektuaren ordezkariak diren Pablo Maravi eta Libe Belandia.

PLENA PAUSA

ZINEBIk Zuluetaren obra ospatuko du – 65. edizioaren epilogo gisa – azaroaren 18an, Arriaga Antzokian, J, Los Planetas taldeko buruaren emanaldiarekin. Lehen aldiz aurkeztuko du Euskadin “Plena Pausa”, Madrilgo Doré Zineman estreinatu zen gipuzkoar zinemagilearen film-artxiboaren zati bat musikalizatzeko proiektua. Bertan, J-k Natalia Drago gitarrista eta abeslaria, Miguel Martín teklatu jotzailea, Roberto Escudero baterian eta David Rodríguez eta Jaime Stinus gitarristak izango ditu lagun. “Plena Pausa” joan den irailean argitaratu zen biniloan eta DVD-an, baina bere emanaldirako, J-k abesti batzuk erreserbatu ditu -oraingoz- zuzenean soilik interpretatzeko eginda daudenak. Sarrerak salgai daude jada Arriaga Antzokiaren webgunean (https://arriaga.janto.es/es).