ZINEBIk – Bilboko Dokumentalen eta Film Laburren Nazioarteko Jaialdia –Bilboko Udalak antolatuta, Eusko Jaurlaritzaren, Bizkaiko Foru Aldundiaren eta Kultura eta Kirol Ministerioaren Zinematografiaren eta Ikus-entzunezko Arteen Institutuaren (ICAA) laguntzarekin– Iván Zuluetaren, “Arrebato” Espainiako underground zinemako lan ikonikoenetako baten zuzendari eta gidoilariaren, jaiotzaren 80. urteurrenarekin bat egiten du.

Hori dela eta, Espainiako Filmategiak 4Kn berreskuratu eta digitalizatutako material guztiak proiektatuko ditu ZINEBIk. Material horiek Iván Zuluetaren artxibotik datoz, eta duela urtebete baino gutxiagotik argitaratu gabe egon dira. Guztira, eta “A/Z Zulueta inédito” izenburupean, ia zortzi orduko materialak dira, galdutzat jotzen zirenak edo horien existentziari buruzko ia konstantziarik ere ez zegoena. Material horiek bost hamarkada hartzen dituzte: 30eko hamarkadatik, filmatzen zutenak Ivánen gurasoak zirenean, 80ko hamarkadaren amaiera arte.

Proiektatu beharreko piezen kopurua dela eta, ZINEBIk ziklo honetako azken proiekzioa bakarrik hartzea erabaki du, Josetxo Cerdán Los Arcosek eta Miguel Fernández Labayenek komisariatuta, Jaialdiaren 65. edizioa egingo den egunetan (zehazki, azaroaren 15ean, asteazkena). Gainerakoak Golem Alhóndiga zinemetan ikusi ahal izango dira, ZINEBI ofizialki hasi baino astebete lehenago.

Azaroaren 2an, Cerdán Los Arcosek eta Fernández Labayenek egindako “Las películas de Consuelo y Antonio” izenburuko programak ikusi ahal izango dira hemen Iván gaztearen etxeko lehen film laburrekin. Kasu honetan, protagonistak Consuelo Vergarajauregui Ubarrechena eta Antonio de Zulueta y Besson dira, zinemagilearen gurasoak), baita “Aloha” (Zulueta familiak Baenako Dukearen pasealekuan, Donostiako badiara begira, zuten familia-etxearen izenari erreferentzia eginez) eta “La celebración de la carne vegetal” (sexualitatearekin era askotako topaketak biltzen dituen programa).

Azaroaren 3an “Fugas y escapadas” (Iván Zuluetak Marokon, Kalifornian edo Parisen filmatutako materialak biltzen dituena), “Viaje al final de la noche” (bertan lagun eta ezagunekin jaietako filmazioak berreskuratzen dira, Cecilia Roth-etik Luis Cobos-era, Javier Gurruchaga, Vicente Ameztoy, Jaime Stinus, Juan Cruz Unzurrunzaga edo Antonio Gasset-ekin, beste askoren artean), eta “Alrededor de Arrebato” (hemen, Zuluetak bere filmik gogoratuena prestatzen ari zen denboran garatutako ideiak eta sentsazioak azaltzen ditu) aurkeztuko dira.

TRABAJAR CON (Y DESDE) EL ARCHIVO

Zikloaren azken saioa ere Golem Alhóndiga zinemetan izango da, azaroaren 15ean, ZINEBIren 65. edizioaren programazioaren barruan. “Apuntes y bocetos” izeneko programa da, Zuluetak 1969 eta 1987 bitartean filmatutako materiala biltzen duena.
Azken proiekzio hori, egun horretan bertan, ZINEBIk antolatutako topaketa baten ondoren egingo da. Topaketa horren izenburua honako hau da: “Trabajar con (y desde) el archivo”, ikus-entzunezko ondarea sailkatzen, ikertzen eta berreskuratzen diharduten erakundeen lana balioetsi eta zabaltzeko.

Bertan parte hartuko dute Valeria Camporesi Espainiako Filmategiaren zuzendariak; Miguel Fernández Labayen “A/Z Zulueta inédito” komisariokideak, Elías Querejeta Zine Eskolarekin (EQZE) batera ZINEBIk Euskadiko Filmategian duen biltegiaren ikerketa-proiektuaren ikertzaile nagusiak; Carlos Muguiro zinemagile eta EQZEko zuzendari akademikoak; Pablo La Parra Pérez Donostiako Zinemaldiko artxibo-proiektuaren koordinatzaileak; eta Pablo Maravi eta Libe Belandia, VideoFlux (UPV/EHU) euskal bideoartearen ikus-entzunezko artxiboa ardatz duen ikerketa-proiektuaren ordezkariek.

PLENA PAUSA

Iván Zuluetaren inguruan egingo den oroitzapena azaroaren 18an amaituko da Arriaga Antzokian, Los Planetas bandaren liderra, J-k, egingo duen zuzeneko emanaldiarekin. Gipuzkoar zinemagilearen artxibo filmikoaren zati bat, “Plena Pausa”, musikalizatzeko proiektua aurkeztuko du lehen aldiz Euskadin, ZINEBIn.

Filmeko material guztiak aldatu gabe eskaintzen dira, Iván Zuluetaren artxiboan agertu ziren bezala, “Londres nocturno”, “Películas familiares (años 30 y 40)” eta “Películas familiares (años 50)” filmen laburpen batzuk izan ezik. Film horiek guztiak artxiboaren parte dira, baina ez zituen Zuluetak filmatu eta Andrés Duque zinemagileak muntatu ditu okasiorako.

Iván Zuluetaren jaiotzaren 80. urteurrenarekin bat eginez, irailaren 29an atera zen salgai biniloan, CDan eta DVDan “Plena pausa”, Granadako Los Planetas talde historikoaren buruaren estreinako albuma, Arriaga Antzokian aurkeztuko duena. Sarrerak salgai daude dagoeneko Arriaga Antzokiaren webgunean (https://arriaga.janto.es/es).